Her biri “güven”, “süreklilik” ve “sorumluluk” vaat ediyor ama hangisi ne zaman gerekli?
İşte bu içerikte, üç önemli standardın sahaya nasıl indiğini göreceksiniz.
| Standart | Takma Adı | Alanı |
|---|---|---|
| ISO 22301 | “Kriz Kahramanı” | İş Sürekliliği Yönetimi (BCM) |
| ISO/IEC 27001 | “Gizli Bilgi Koruyucusu” | Bilgi Güvenliği Yönetimi (ISMS) |
| ISO/IEC 42001 | “Yapay Zekâ Diplomatı” | Yapay Zekâ Yönetişimi |
| Kriter | ISO 22301 | ISO/IEC 27001 | ISO/IEC 42001 |
|---|---|---|---|
| Amaç | Krizlerde hizmetin devamını sağlamak | Bilgi varlıklarını korumak | AI sistemlerini güvenli ve etik yönetmek |
| Kapsam | Operasyonlar, felaket senaryoları | Dijital veriler, erişim kontrolleri | AI algoritmaları, etik, şeffaflık |
| Risk Türü | Fiziksel/sistemsel kesinti | Siber saldırı, veri sızıntısı | Yapay zekâ hataları, önyargı, uyumluluk |
| Zorunluluk Durumu | Finans, kamu, sağlık sektörlerinde önerilir | Tüm sektörler için kritik | AI kullanan her kurum için yeni şart |
| Sertifikasyon Süreci | BCP, testler, senaryolar | Risk değerlendirmesi, politika seti | AI lifecycle, etik rehberler, izleme |
| Öne Çıkan Gücü | Hızlı toparlanma ve devamlılık | Bilgi güvenliği ve gizlilik | Sorumlu ve denetlenebilir yapay zekâ |
Banka, lojistik veya sağlık kurumuysanız: ISO 22301
KVK/GDPR gibi veri mevzuatlarına tabiiyseniz: ISO/IEC 27001
AI geliştiriyor, yapay zekâya yatırım yapıyorsanız: ISO/IEC 42001
Bu standartlar rakip değil, takım arkadaşıdır!
ISO 22301 = Krize karşı hayatta kal
ISO/IEC 27001 = Verini koru
ISO/IEC 42001 = AI’yi etik kullan
Üçü birden entegre edildiğinde, kurumlar sürekli, güvenli ve sorumlu hâle gelir!
Hangi Rol Hangi Standarda Daha Yakın?
| Rol / Pozisyon | En Uygun Standart | Neden? |
|---|---|---|
| CEO / CTO | ISO 22301 & ISO/IEC 42001 | Hem iş sürekliliği hem de yapay zekâ riskleri kurum itibarını etkiler |
| CISO / Güvenlik Ekibi | ISO/IEC 27001 | Dijital güvenlik, risk yönetimi ve veri koruması odaklıdır |
| AI Developer / Mühendis | ISO/IEC 42001 | AI modellerinin etik, şeffaf ve izlenebilir olması gerekir |
| Uyum/Hukuk Departmanı | ISO/IEC 27001 & ISO/IEC 42001 | Regülasyonlara uyum, denetlenebilir sistemler kritik önemdedir |
| Operasyon Yöneticisi | ISO 22301 | Hizmet sürekliliği ve kriz anı planlaması hayati rol oynar |
“Ne Olursa Ne Olur?” Senaryo Tabanlı Karar Tablosu
| Senaryo | İdeal Standard | Neden? |
|---|---|---|
| Sunucu merkezinizde yangın çıktı | ISO 22301 | Alternatif süreç planlamasıyla kesintisiz hizmet |
| Müşteri verileri sızdırıldı | ISO/IEC 27001 | Veri güvenliği politikaları devreye girer |
| AI modeliniz önyargılı sonuç üretiyor | ISO/IEC 42001 | Şeffaflık, etik ve hesap verebilirlik gerekir |
| Sektörünüz denetim talep ediyor | ISO 27001 + ISO 22301 | Hem güvenlik hem süreklilik gerekir |
| AI algoritmalarınızı bir regülasyona göre yapılandırmalısınız | ISO/IEC 42001 | Etik uyumlu AI yönetişimi için |
“Neden Birlikte Kullanmalısınız?” Vaka Açılımı
Gerçekçi Senaryo: Bir bankanın başına gelenler…
Siber saldırı sonucu sistem devre dışı kaldı (ISO 27001 devreye girer),
bu sırada operasyon durdu (ISO 22301 önemli olur),
olayın merkezinde AI sistemin karar mekanizması vardı (ISO 42001 kritikleşti).
✅ Hepsine sahip olan şirket 2 saat içinde toparlandı.
❌ Sadece 27001 sahibi olan rakipleri, 3 gün boyunca toparlanamadı.