COBIT (Control Objectives for Information and Related Technologies), kurumsal bilgi teknolojilerini kontrol altına almak, yönetişim sağlamak ve iş hedefleriyle hizalamak için geliştirilmiş bir çerçevedir. İlk olarak ISACA tarafından yayınlanmıştır ve yöneticilere “BT’den nasıl daha fazla değer elde ederiz?” sorusunun cevabını verir.
Neden Önemlidir?
BT yatırımları iş hedeflerine hizmet eder.
Riskler kontrol altına alınır.
Performans ölçülebilir hale gelir.
Daha fazlası için COBIT 5 Foundation Eğitimi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
“COBIT 5 bir kurumsal el kitabıydı, COBIT 2019 ise dinamik bir GPS sistemi gibi: her değişime ayak uyduruyor.”
COBIT 5 daha çok sabit süreçlere odaklanırken, COBIT 2019 versiyonu ile:
Organizasyonel hedeflere özel uyarlanabilir yapı geldi.
Odak alanları (Focus Areas) tanıtıldı.
Sürekli güncellenebilir bir model sunuldu.
Yönetişim bileşenleri genişletildi: politika, süreç, kültür, bilgi, yetkinlik gibi.
Daha derin bilgi için: COBIT 2019 Foundation Training
“COBIT, karmaşık gibi görünür ama tıpkı LEGO gibi: doğru parça doğru yerde olursa sistem harika işler.”
COBIT’in temel bileşenleri:
Yönetişim Hedefleri: 40’tan fazla görev tanımıyla ölçülebilir hedefler sunar.
Yönetişim ve Yönetim Hedefleri: APO, BAI, DSS, MEA gibi süreçler içerir.
Yetenek Seviyesi Değerlendirmesi: Süreçlerin ne kadar olgun olduğunu ölçer.
Etkenler: Politika, prosedür, bilgi, roller, beceri, kültür gibi yönetişimi etkileyen öğeler.
“COBIT, sadece BT’ciler için değildir! C-suite seviyesinden sistem yöneticisine kadar herkesin pusulasıdır.”
COBIT kullanıcı profili:
CIO, CTO, CISO gibi üst düzey yöneticiler
BT yöneticileri ve strateji ekipleri
Denetçiler ve risk yöneticileri
Kurumsal mimarlar
Uyum ve mevzuat sorumluları
COBIT; stratejiye yön verir, uyum sağlar, denetimi kolaylaştırır.
“Düşünün ki bir şirketiniz var ve buluta geçiş yapıyorsunuz. Riskleri kim yönetecek? Hangi veriler şifrelenmeli? İşte COBIT bu soruların cevabıdır.”
Senaryo: Bir bankada bulut geçiş projesi
COBIT ile veri güvenliği politikaları tanımlanır.
Süreç sorumluları belirlenir.
Performans metrikleri ölçülür.
BT faaliyetleri regülasyonlara göre hizalanır.
Sonuç: Uygunluk + Güvenlik + Etkinlik = Daha fazla iş değeri
“ITIL bir hizmet restoranıysa, COBIT restoranın işletme müdürüdür.”
| Karşılaştırma | COBIT | ITIL |
|---|---|---|
| Amaç | Yönetişim & kontrol | Hizmet yönetimi |
| Hedef Kitle | Üst yönetim, BT liderleri | Operasyonel ekipler |
| Odak Noktası | Strateji, risk, uyum | Hizmet kalitesi, müşteri odaklılık |
| Sertifika | ISACA üzerinden | AXELOS tarafından |
Kısaca: ITIL işi yapar, COBIT o işin doğru yapıldığını garanti eder.
Regülasyon Uyumunda COBIT (Finans Sektörü)
GDPR, KVKK gibi mevzuatlara uyum için süreç şeffaflığı ve kayıt takibi sağlanır.
BT-Bütçe Kontrolü (Kamu Kurumu)
BT yatırımlarının iş stratejileriyle hizalanması sağlanır, gereksiz harcamalar engellenir.
Siber Güvenlik Yönetimi (Enerji Sektörü)
Rol ve sorumluluk matrisleri, erişim kontrolleri, olay müdahale süreçleri COBIT ile yapılandırılır.
COBIT Foundation – Temel kavramlar ve yapı
COBIT Design & Implementation – Organizasyonel kurguya özel yapılandırma
COBIT Assessor – Süreç olgunluğu ölçüm uzmanlığı
Sertifikalar ISACA üzerinden alınabilir.
Kurumsal hedefleri tanımlayın
Kritik süreçleri eşleştirin (örneğin: risk yönetimi, BT bütçesi)
Mevcut durumu analiz edin (gap analizi)
Yönetişim bileşenlerini uygulayın
Sürekli iyileştirme döngüsü başlatın (Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al)
Eğitimi uygulamaya dökmek için COBIT 5 Foundation iyi bir başlangıçtır.
Bu grupların hepsi için yapılandırılmış COBIT 2019 Eğitimi tavsiye edilir.